Đặt mình vào trong trường hợp bạn là người đang chụp ảnh bằng các thiết bị phổ thông như Smartphone hay máy ảnh du lịch Point and shoot (Pns) và đang muốn nâng cao chất lượng ảnh hẳn sẽ có rất nhiều hướng đi và khả dĩ nhất là hai loại DSLR - máy ảnh kỹ thuật số ống kính đơn phản xạ và Mirrorless - máy ảnh không gương lật. Hiểu nôm na thì 1 cái có gương lật một cái không. Cách thức hoạt động của chúng về cơ bản là giống nhau, tuy nhiên mỗi loại lại có điểm mạnh và điểm yếu riêng.
Máy ảnh SLR đã có tuổi đời hơn 100 năm và ngày nay dần được thay thế bởi D-SLR, chữ D viết tắt của Digital - là một bước nhảy vọt về công nghệ, làm đơn giản hóa quá trình chụp ảnh rất nhiều và phổ cập nhiếp ảnh cho đại chúng. Máy ảnh Mirrorless thì còn khá non trẻ, mới bắt đầu phổ biến trong một vài năm trở lại đây, kể từ khi Sony tung ra thị trường dòng sản phẩm Nex cùng nhiều đột phá.
Giờ cùng phân tích xem đâu là ưu, nhược điểm của từng loại máy.
Kích thước và trọng lượng
Một điều hiển nhiên, do không có gương lật, máy ảnh Mirrorless tuyệt nhiên mỏng hơn hẳn DSLR, ngay cả với chiếc DSLR nhỏ nhất trên thị trường hiện nay là Canon 100D. Nếu tính cả phần ống kính, thì hệ ống kính sản xuất cho Mirroless cũng vẫn nhỏ và nhẹ hơn hẳn so với của DSLR. Như 2 nhân vật các bạn có thể thấy trong hình trên là Nikon D3300 và Samsung NX300 thì D3300 có độ dày 7,71cm trong khi NX300 chỉ có vỏn vẹn 4,112cm, Nikon D3300 cũng đã thuộc dạng nhỏ bé nhẹ cân nhất trong thế giới DSLR.
Xét về trọng lượng, với hệ thống cơ khí và gương lật, tuyệt nhiên DSLR nặng hơn hẳn Mirroless. Những chiếc DSLR đầu bảng như Nikon D4S khi chưa gắn ống kính đã nặng đến hơn 1,3kg. Trong khi những chiếc mirroless chỉ có cân nặng loanh quanh phần thập phân của con số 1,3kg ấy. Nếu gắn thêm các ống kính thuộc dạng khủng nữa thì DSLR lúc này thực sự biến thành 1 quả tạ theo đúng nghĩa đen.
Chiến thắng: Mirrorless
Khả năng lấy nét (auto focus)
Trong khi máy ảnh DSLR có khả năng lấy nét theo pha và lấy nét theo tương phản (khi sử dụng chế độ live view) với tốc độ rất nhanh thì mirrorless lại sử dụng cơ chế lấy nét theo tương phản, trực tiếp qua màn hình hoặc qua ống ngắm điện tử. Tất nhiên là chậm hơn hẳn so với DSLR nhưng cũng không phải là mức độ rùa bò, đủ nhanh để không gây khó chịu cho người sử dụng. Kiểu lấy nét theo tương phản của Mirrorless có nhiều hạn chế như rất khó lấy nét trong môi trường thiếu sáng hay hụt hơi trong việc bắt nét các đối tượng chuyển động.
Để khắc phục vấn đề này, phần lớn các máy ảnh mirroless hiện nay như Samsung NX300 hay Sony A6000 đã tích hợp khả năng lấy nét theo pha trực tiếp vào cảm biến hình ảnh, kết hợp với lấy nét tương phản và được gọi là Hybrid AF. Điều này đẩy tốc độ focus của mirroless lên gần chạm ngưỡng của các DSLR cao cấp. Tất nhiên DSLR vẫn nhanh hơn, nhưng chỉ một chút mà thôi.
Chiến thắng: DSLR
Khả năng xem trước ảnh chụp
Với DSLR hiện nay thì bạn có hai lựa chọn, một là ngắm trực tiếp qua viewfinder, hình ảnh hiện lên trước mắt bạn sẽ chính là những gì mà cảm biến hình ảnh sẽ ghi lại, tất nhiên ảnh ra sẽ không hoàn toàn như mắt bạn nhìn vì còn tùy thuộc vào bộ vi xử lý hình ảnh của máy. Hai là sử dụng chế độ live view. Khi sử dụng chế độ này thì tốc độ lấy nét chậm đi rõ rệt, nhưng bù lại sẽ dễ nhìn hơn, cũng thuộc dạng nhìn sao chụp ra vậy nhưng nếu đứng dưới trời nắng chói chang thì nhìn qua màn hình LCD sẽ thực sự là một cực hình.
Mirrorless thì tất cả đều là điện tử hết, vì nó đâu có gương phản xạ. Và không phải máy mirrorless nào cũng có view finder điện tử độ phân giải cao, chỉ một số ít mẫu máy trung, cao cấp mới có thôi. Còn lại đa số đều phải ngắm chụp qua màn hình LCD như điện thoại hoặc máy ảnh du lịch. Rất nhiều máy mirroless sở hữu màn hình xoay lật, việc này hỗ trợ rất tốt trong việc bố cục và sự thoải mái khi dùng hay thực hiện chụp những góc khó. Tuy nhiên việc ngắm qua màn hình này lại bị ảnh hưởng rất nhiều bởi thời tiết. Nếu trời nắng to, thì ngay cả với những màn hình LCD tốt nhất được trang bị thì bạn cũng sẽ gặp khó khăn vì bị lóa và giảm tương phản. Còn với những màn hình LCD kém chất lượng thì khỏi phải bàn, mọi thứ trở nên mờ tịt, gây ra một cảm giác rất khó chịu. Và một vấn đề nữa là khi ngắm chụp trong môi trường thiếu sáng thì nhiễu ảnh cũng hiển thị luôn lên trên màn hình LCD, trông giống như những chiếc TV đời cũ trong trạng thái tín hiệu chập chờn vậy.
Chiến thắng: DSLR
Chất lượng hình ảnh
Đây có lẽ là phần quan trọng nhất. DSLR có cảm biến Fullframe, mirrorless cũng đã có (Sony A7/A7R). Khả năng khử nhiễu tốt ở ISO cao? Điều này ngay cả các máy ảnh mirrorless tầm trung cũng làm rất tốt, ngang ngửa các DSLR trung và cao cấp. Độ phân giải, màu sắc, độ sâu màu? DSLR làm được gì, mirrorless cũng làm được y như thế. Tất nhiên là DSLR sở hữu một số lượng ống kính chất lượng hơn của mirrorless nhưng giá bán của chúng thì không phải ai cũng có thể chi trả.
Kết quả: Hòa
Khả năng quay phim
Cả hai đều sở hữu khả năng quay phim tương đương nhau. Nhưng về chất lượng và tốc độ thì có lẽ mirrorless đã hơn hẳn. Với DSLR, khi quay phim thì sẽ phải cố định gương lật, và lúc đó chỉ có thể sử dụng khả năng lấy nét dạng tương phản (ngoại trừ Canon 70D), điều này làm cho tốc độ focus giảm đi rõ rệt và khi quay các chuyển động của vật thể thì thường xuyên bị hiện tượng mờ viền do DSLR phải lấy nét liên tục. Mirroless sử dụng cơ chế lấy nét lai (hybrid AF) nên sẽ không gặp hiện tượng này.
Nói về thời lượng quay phim thì DSLR lại càng thua. Khi quay trong một khoảng thời gian dài, việc phải liên tục tiếp nhận hình ảnh, cảm biến của DSLR sẽ nóng lên rất nhanh và dẫn đến hiện tượng bị quá nhiệt. Vì thế đa số DSLR đều chỉ giới hạn thời lượng cho mỗi lần quay từ 10 - 15 phút hoặc lâu hơn một chút là 20 phút. Mirrorless thì có khả năng giải nhiệt tốt hơn nên thời gian quay phim cũng lâu hơn, Olympus OM-D E-M10 có khả năng quay video liên tục đến 29 phút và dung lượng cũng không vượt quá mức 2GB, rất thuận tiện cho việc lưu trữ và chỉnh sửa.
Chiến thắng: Mirrorless
Hệ ống kính
Hệ ống kính Auto Focus của Pentax
Máy ảnh Mirrorless hiện nay có thể gắn được cả ống kính của DSLR bằng việc sử dụng ngàm chuyển đổi nên bạn không phải lo về việc thiếu ống kính để sử dụng. Tất nhiên là có cả ngàm hỗ trợ AF nhưng giá bán rất cao và không hiệu quả. Đó là về ống kính lấy nét tay, còn về ống kính lấy nét tự động thì Mirroless vẫn còn thua kém DSLR xa, nhất là các hãng kém nổi tiếng về mảng nhiếp ảnh như Samsung thì số lượng ống kính vô cùng ít ỏi và chất lượng cũng thua kém DSLR.
Chiến thắng: DSLR
Kết luận:
Tùy theo nhu cầu mà bạn nên cân nhắc xem nên lựa chọn DSLR hay Mirrorless. Nếu cần chất lượng ảnh và tốc độ, bỏ qua vấn đề về cân nặng và kích thước thì DSLR là lựa chọn đúng đắn. Còn nếu mục đích của bạn là chụp để thỏa mãn niềm đam mê với nhiếp ảnh hay đơn giản là hay đi đây đi đó và bấm máy nhưng không muốn mang vác quá cồng kềnh thì hãy chọn Mirrorless. Tuy hệ ống kính AF của Mirrorless chưa nhiều nhưng nó cũng đủ dùng cho hầu hết mọi trường hợp, nếu thiếu, bạn có thể mua ngàm chuyển và tận dụng kho ống kính đồ sộ của DSLR.
Theo Genk