Hiệu ứng lens flare trong nhiếp ảnh hay còn gọi là lóe sáng là một hiệu ứng quang học điển hình, khi ánh sáng bị phân tán bên trong ống kính máy ảnh và xuất hiện dưới dạng các dải sáng gây lóa và tạo ra một bức màn sương mù, làm giảm độ tương phản.
Đây là một hiệu ứng ảnh hưởng khá nhiều đến chất lượng bức ảnh nhưng đôi khi việc có thêm hiệu ứng này sẽ giúp bức ảnh trông nghệ thuật và phong cách hơn rất nhiều.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng lens flare (lóe sáng)?
Ống kính máy ảnh là một trong những công trình kỹ thuật vô cùng phức tạp. Chúng không chỉ đơn giản là các thấu kính lõm hoặc lồi mà là tổ hợp của nhiều bộ phân từ thấu kính tới vi mạch điều khiển để có hiệu suất quang học tốt nhất.
Theo khoa học, sở dĩ con người có thể quan sát bất cứ một vật thể nào, đó là cả một quá trình phản xạ ánh sáng từ nguồn sáng tới vật thể và sau đó hướng tới mắt người. Nói cách khác, sự hiện diện của bất cứ vật thể nào mà bạn đang nhìn thấy là nhờ ánh sáng phản xạ từ vật thể đó.
Khi bạn chụp ảnh, ống kính máy ảnh sẽ tập trung nguồn sáng phản xạ này vào cảm biến. Tuy nhiên, ánh sáng phản xạ từ môi trường không phải là nguồn sáng duy nhất chiếu vào thấu kính, bởi lẽ các tia sáng tới từ mọi hướng và thường có các đặc điểm sau:
- Chúng được hấp thụ bởi các thành phần thấu kính hoặc lớp phủ chống chói.
- Chúng bị loại bỏ bởi các thiết kế của ống kính và hiếm khi chạm tới được cảm biến máy ảnh.
- Chúng hướng về phía thân ống kính nhiều hơn.
Tuy nhiên, nếu các tia sáng đến từ một nguồn sáng đặc biệt, chúng có thể bị phản xạ, khúc xạ hoặc bị dội lại qua các thành phần thấu kính và chạm tới cảm biến. Hoặc chúng có thể cản trở các tia sáng phản xạ, khúc xạ khác. Dù bằng cách nào, chúng sẽ xuất hiện trong ảnh của bạn dưới dạng một màn sương mờ, trắng xóa và khó quan sát. Hay tạm gọi là hiện tượng lens flare (lóe sáng).
Hiện tượng lens flare xuất hiện theo hai cách sau:
- Dưới dạng tia sáng có thể nhìn thấy: Nó giống như một khối đa giác, xuất hiện quanh hoặc đối diện nguồn sáng
- Dưới dạng một đám mây ánh sáng: Đám mây sáng rực này làm giảm độ tương phản và tạo ra một màn sương mờ che phủ toàn bộ bức hình.
Hiện tượng lóe sáng thường xuất hiện khi bạn chụp trực tiếp cảnh vật và đối tượng nằm ở phía trước một nguồn sáng chói như mặt trời, đèn đường hoặc ánh sáng buổi hòa nhạc hoặc đèn flash studio.
Ống kính cũng có ảnh hưởng lớn đến số lượng và hình thức của bất kỳ dạng lens flare nào. Các ống kính hiện đại hầu hết đã giảm thiểu được vấn đề này nhờ có lớp phủ chống phản xạ. Các ống kính một tiêu cự, chuyên nghiệp và đắt tiền hơn ít bị lóa hơn so với ống kính zoom tầm thấp.
Làm thế nào để tránh hiện tượng lóe sáng
Lens flare là hiện tượng đôi khi không thể loại bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu bạn làm theo những lời khuyên dưới đây, bạn có thể tránh được tối đa sự xuất hiện của nó hoặc giảm thiểu ảnh hưởng của nó.
- Không chụp trực tiếp vào ánh sáng quá chói hoặc gắt: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng lóe sáng. Tránh các nguồn sáng ở trong hoặc ngoài khung ảnh càng tốt.
- Sử dụng hood che nắng: Hood che nắng sẽ ngăn phần lớn nguồn sáng dư thừa và gây ra hiện tượng lóe sáng. Tất nhiên hood che nắng sẽ không ngăn bất kỳ ánh sáng phản xạ nào từ hình ảnh bạn muốn chụp. Nó chỉ có công dụng giảm nguồn sáng không cần thiết từ bên ngoài có thể ảnh hưởng đến bức ảnh của bạn.
Ảnh không có hood len (bên trái) bị hiện tượng lóe sáng và ảnh có hood len (bên phải) có màu sắc trong trẻo hơn
- Sử dụng ống kính một tiêu cự (ống kính prime): Các ống kính chỉ có duy nhất một tiêu cự quang học có cấu tạo đơn giản hơn so với ống kính zoom. Nhờ đó chúng thường ít bị lóe sáng hơn.
- Làm sạch ống kính: Ánh sáng cũng có thể phản chiếu bất kỳ bụi bẩn nào trên bề mặt của ống kính và gây ra hiện tượng lóe sáng nặng hơn.
- Tránh dùng filter rẻ tiền: Filter chống tia UV hoặc filter ND rẻ tiền thường sử dụng chất lượng kính lọc kém chất lượng. Không những không giúp được gì cho bạn mà nó còn ảnh hưởng lớn đến hình ảnh thu được và làm tình trạng lóe sáng tồi tệ hơn.
- Che bóng cho ống kính: Cho dù bạn sử dụng tay, cây hay bất cứ thứ gì khác, việc che bóng cho phía trước của ống kính sẽ giúp ngăn phần nào nguồn sáng không mong muốn.
- Di chuyển: Trong một số tình huống, bạn có thể giảm hoặc loại bỏ đáng kể hiện tượng lóe sáng chỉ bằng cách rất đơn giản, đó là di chuyển xung quanh đối tượng muốn chụp để chọn góc chụp có ánh sáng tốt nhất, ít bị ánh sáng từ bên ngoài tác động nhất.
Các sử dụng lens flare một cách chuyên nghiệp và nghệ thuật hơn
Như đã nói ở trên, lens flare là hiện tượng rất khó tránh hoàn toàn. Nhưng nếu biết tận dụng, nó có thể tạo ra các hiệu ứng vô cùng tuyệt vời, thậm chí là các tác phẩm nghệ thuật độc đáo không cần đến chỉnh sửa. Nhưng có một số ghi nhớ cho bạn nếu muốn tận dụng lens flare:
- Hướng ống kính và chụp trực tiếp nguồn sáng: Hãy hướng máy ảnh của bạn vào nguồn sáng lớn nhất.
- Chụp vào giờ vàng: Khoảng thời gian khi mặt trời mọc hoặc trước khi mặt trời lặn là những thời điểm dễ nhất để có được hiệu ứng lóe sáng đẹp nhất. Ánh sáng lúc này thường có màu vàng óng đặc trưng, tạo màu sắc ấm áp cho hình ảnh của bạn.
- Chỉnh sửa hình ảnh: Giống như bất kỳ hiệu ứng ấn tượng nào, bạn sẽ có được bức hình đẹp nhất nhờ hiệu ứng lóe sáng nếu bạn biết một chút thủ thuật trong các phần mềm chỉnh sửa hình ảnh.
- Giảm khẩu độ xuống: Nếu bạn khép khẩu độ ống kính xuống từ f/11-f/16, nguồn sáng sẽ hiển thị dưới dạng hiệu ứng ngôi sao tỏa sáng rất độc đáo. Đây là một trong những cách rất độc đáo đề có được bức hình đẹp với hiện tượng lóe sáng.
- Chụp một vài bức ảnh không có hiện tượng lóe sáng: Để có một buổi chụp mỹ mãn nhất, tốt nhất bạn nên chụp thêm một số tấm không có hiện tượng này trong khung hình.
- Học cách cảm nhận sự mơ mộng, hoài cổ trong các bức ảnh bị lóe sáng: Nhờ một tấm màn trông như thể lớp sương mờ, bức ảnh của bạn sẽ trông hoài cổ và thơ mộng hơn rất nhiều.
- Đừng lạm dụng: Giống như bất kỳ kỹ thuật nhiếp ảnh nào, lens flare hay lóe sáng sẽ mất đi vẻ đẹp nếu như chúng ta lạm dụng nó quá nhiều. Vì vậy hãy cân bằng mọi kỹ thuật.
Hy vọng với các chia sẻ trên đây, người dùng sẽ có thêm cho mình những kiến thức về hiện tượng lens flare hoặc lóe sáng để có được những bức ảnh ưng ý nhất.
theo Howtogeek